Iedereen die wel eens in mijn studio is geweest, herinnert zich de twee custom groene ATC's. En misschien ook de Grace Design m906, de 5.1 monitorcontroller, waarmee ik inmiddels al jaren naar volle tevredenheid werk. Grace lanceerde onlangs een nieuw stereomodel, de m905. Grace-importeur Ulmt van der Linden (Helios) kwam hiermee mijn studio binnen. "Alsjeblieft, de allereerste. Doe maar een test." Ulmt van der Linden komt gewoon met een m905 mijn studio binnen. WTF? Ik ben weer even terug bij daar waar het begon. Likkebaardend. Zo is het internetfenomeen van uitpakvideo's natuurlijk ontstaan: het delen van het onbeschrijfelijke gevoel dat je als kind al had wanneer je vol verwachting iets nieuws uit mag pakken.
Uitpakken
In de doos zitten opnieuw drie dozen. Een met het 2U rackmount mainframe en twee halve doosjes met de remote control, bekabeling en manual. De remote valt meteen op door het grote display. De soepele remote-kabel is lang genoeg voor een grote controlroom.
Aansluiten
De monitor-controller vervangt in feite het monitorgedeelte van een mengtafel in de DAW-gebaseerde studio. Je kunt 10 digitale audiokanalen aansluiten via alle gangbare formaten (ADAT, AES, S/PDIF, TOSLINK). Er is een directe USB-ingang en de m905 heeft zelfs ondersteuning voor DSD audio. Nog steeds een niche formaat, maar zeker een welkome "audiofiele" aanvulling. De voeding is discreet ingebouwd en uiteraard is er wordclock in en uit. De ingangen voor CUE en een externe talkback-mic (detail: deze is voorzien van Grace pre-amp, schakelbaar +48v) maken de achterkant compleet. Er zijn drie speakersets aan te sluiten en er is een aparte uitgang voor een subwoofer. Dit alles gebalanceerd op XLR. Erg handig is de digitale uitgang, hierop kun je mooi een levelmeter prikken.
Puristisch
In het kort de ontwerpfilosofie van Grace: alles dat uit je studiospeakers komt moet van referentieniveau zijn, dus alle signalen moeten op dezelfde manier worden behandeld. Pas dan kun je objectief bronnen monitoren. Grace doet dit door alle digitale signalen door hetzelfde DA-circuit (conversie van digitaal naar analoog) te leiden. Digitale bronnen kun je zo 1:1 met elkaar vergelijken, bijvoorbeeld wanneer je mixt met een referentietrack. Deze filosofie is later overgenomen in de Avocet van Dave Hill (Crane Song).
m905
Als ik voor mezelf mag spreken: goed design werkt beter. De spullen van Grace Design zijn echt een feest voor de liefhebbers van ehh, goed design. Zowel de mainframe als de remote zijn fantastisch vormgegeven.
Van binnen en van buiten. Van binnen? Ja, ik heb een paar keer mijnm906 opengeschroefd om de techniek met eigen ogen te kunnen aanschouwen. Van layout tot aan materiaalkeuze: over alles is grondig nagedacht. Op het display, met instelbare helderheid, kun je diverse zaken aflezen. Ingang, speaker-level, headphone-level, maar ook het geluidsniveau als dB(A). De ingebouwde mic (in de remote) meet continu de geluidssterkte in de studio. Je kunt hiermee erg makkelijk je monitorspeakers kalibreren, zodat het display-level en het werkelijke level gelijk zijn. Briljante vondst van Grace. Dezelfde ingebouwde mic dubbelt desgewenst ook als talkback-mic. Weer een kabel minder, altijd fijn. (Even als geruststelling: je kunt de dBA meter overigens ook gewoon uitzetten wanneer dit je creativiteit in de weg zit.) Verder kan de remote nauwkeurig worden gekanteld met de verstelbare voet.
Stuurwiel
De m905 heeft één grote volumeknop, het stuurwiel van de studio. Druk de knop in en je wisselt van main naar headphone. Druk 'm wat langer in en je schakelt naar je favoriete level, die je als preset kunt instellen. (Bij mij is dat 72.) De volumetrappen zijn volkomen precies (gewogen stappen van 0.5dB) en je hoort bij het draaien geen relais tikken in het main frame, zoals bij de Avocet of de Dangerous Monitor ST. Naast het stuurwiel zit een middelgrote talkback-knop. Deze licht op bij het indrukken en is goed zichtbaar, niet alleen voor jezelf, maar ook voor de regisseur die naast je zit. Alweer prachtig. Verder is er net zo'n knop voor de main-monitor en serie kleinere verlichte knoppen voor de overige functies. Met de soft buttons bij het display kies je de input. Hierbij kun je de in- en uitgangen benoemen zodat het display namen laat zien. Dus bijvoorbeeld "Pro Tools" als ingangsselectie en "ATC" bij uitgang monitor. Grace gaat over details.
Zo is de remote nu voorzien van een toplaag waardoor vette vingers tot het verleden behoren. Of de instelbare verzwakking van het monitorvolume wanneer je de talkback indrukt. Het zijn kleine dingen, maar ze spelen een grote rol in de gebruikerservaring. Verder is de remote volledig intuïtief, je snapt 'm meteen.
Klank
De m905 is geheel vanaf de grond af opnieuw ontworpen en opgebouwd. De sonische prestaties zijn, zoals we van Grace gewend zijn, absoluut geweldig en bij de m905 voor zover mogelijk nog verder verfijnd. Met eigen werk uit Pro Tools is het geluid vertrouwd en kan ik - heel eerlijk - niet direct een verschil ontdekken met mijn eigen m906. Als digitaal naar analoog test heb ik een oude cd-speler nieuw leven inblazen door 'm digitaal aan te sluiten. Zodra de s-Lock inhaakt (clock-regeneratie, met extreem lage jitter) hoor je wat een goede DAC voor je kan doen. Het verschil met de directe analoge uitgang van de cd-speler is ongelofelijk groot. De conversieklank van de Grace is open en transparant, gedetailleerd en muzikaal, bijzonder "rustig" en niet vermoeiend. Ik kreeg een onstilbare behoefte om m'n hele cd- collectie weer te herontdekken.
Verdict
Altijd leuk in Engelstalige reviews "Verdict" ofwel Oordeel. Er is één feature die de m905 nog completer zou maken en dat is een loudness meter, zodat je bijvoorbeeld een R128 mix kunt beoordelen. Met zo'n groot display is het bijna vreemd dat hier niet aan is gedacht. Verder is mijn mening volledig enthousiast. Je kunt gerust stellen dat je met de m905 — in combinatie met een set goede monitoren — kan werken op masteringniveau. Uit ervaring kan ik zeggen dat Grace ontzettend betrouwbare spullen maakt en top-notch service levert. De m905 is een intuïtieve, betrouwbare, fraaie controller. De klank is fabelachtig, de functionaliteit subliem. De m905 is voor mij het perfecte middenstuk in de studio.
Met dank aan Ulmt van der Linden voor het mogelijk maken van deze test. Deze review is niet gesponsord.
Woorden & Fotografie: Paul Cupido
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C72
Beautiful sound, crafted with love.
Hilversum, The Netherlands
+31356244154